“Shadow and Bone” (“Σκιές και Οστά”) η καινούργια σειρά επικής φαντασίας (και πιο συγκεκριμένα young adult φαντασίας) του Netflix, με ένα υπέροχο καστ, το οποίο είναι και η ψυχή και καρδιά της σειράς. Η σειρά βασίζεται στην σειρά βιβλίων της συγγραφέως Leigh Bardugo που συλλογικά είναι γνωστά ως “Grishaverse” (καμμία σχέση με τον πατέρα του Eren Yeagers από το Attack on Titan,τον Grisha Yeager).
Το genre της επικής φαντασίας, που στην λογοτεχνία καλά κρατεί, ήταν για χρόνια ανεκμετάλλευτο τηλεοπτικά (πλην του Lotr που θα λέγε κανείς ότι εγκαινίασε την εποχή κατά την οποία τα εφέ και οι τεχνικές των στούντιο μπορούν πλέον αν αποδώσουν καλύτερα αυτά τα ονειρικά φανταστικά σκηνικά των αμέτρητων σελίδων των βιβλίων φαντασίας). Η πορεία των ταινιών και σειρών φαντασίας που βασίζονται σε βιβλία επικής φαντασίας ήταν την τελευταία δεκαετία δύσκολη και συγκεκριμένα περάσαμε από φάσης που ταινίες όπως η saga των “Twilight” και η saga των “The Hunger Games” μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον των εφήβων. Αυτά, όπως και πολλά άλλα βιβλία στα οποία βασίστηκαν άλλες τηλεοπτικές μεταφορές, ακολουθούν το κλασσικό και οριακά απλοϊκό κλισέ -αρχέτυπο;- του ήρωα με τις κρυφές σούπερ δυνάμεις που αποκαλύπτονται και αυτός πρέπει να ανακαλύψει τον πραγματικό του εαυτό με απίστευτα προβλέψιμες ανατροπές και πλοκές. Όταν δε ο ρόλος του πρωταγωνιστή ανήκει σε γυναίκα, τότε τα ερωτικά τρίγωνα είναι πάντα μονόδρομος στην πλοκή (ίσως λόγω αρχέγονων ενστίκτων διεκδίκησης των γυναικών και επικράτησης του ισχυρότερου αρσενικού) και, φυσικά, υπονομεύουν την ανάπτυξη του χαρακτήρα της πρωταγωνίστριας. Μπορούμε τουλάχιστον να πούμε πως πλέον απαλλαχθήκαμε από κακιές μεταφορές προβληματικών εξαρχής βιβλίων όπως η σειρά ταινιών-βιβλίων “Divergent” και “The Mortal Instruments”.
Όλα τα ανωτέρω πρέπει να τα έχουμε υπόψη ξεκινώντας και κρίνοντας μια σειρά επικής φαντασίας με πρωταγωνίστρια γυναίκα, καθώς είναι ένα συγκεκριμένο εγγενές “βάρος” των βιβλίων στα οποία βασίζεται. Έτσι, και στην σειρά “Shadow and Bone”, δεν θα καθίσουμε να ψάξουμε αν η σειρά περιέχει καλώς ή κακώς όλα τα κλισέ σχετικά με το ταξίδι της ηρωίδας προς την σφυρηλάτηση της αυτοπεποίθησης της και την αποδοχή των ανείπωτων ακόμα ρομαντικών αισθημάτων προς διάφορες κατευθύνσεις, ενώ, ταυτόχρονα, μια σκοτεινή καταστροφική απειλή αιωρείται πάνω από τα κεφάλια όλων. Επειδή, ναι, αυτά τα κλισέ εγγενώς τα περιέχει το ίδιο το genre, ωστόσο, δεν είναι αυτά που εν προκειμένω κάνουν ή όχι την σειρά “Shadow and Bone” μοναδική και πραγματικά πετυχημένη. Τα εφέ ήταν άψογα και τελικά δεν παίζει ρόλο το budget κάτι που είχε λειτουργήσει ως δικαιολογία για τα μη προσεγμένα εφέ του Witcher, ενώ, ακόμα, γίνεται πλήρως αντιληπτό πότε αλλάζει περιοχή, πόλη και βασίλειο η πλοκή, καθώς φρόντισαν να δώσουν σημασία στις διαφορές μεταξύ των σκηνικών.
Ο παραγωγός και σεναριογράφος Eric Heisserer, που ανέλαβε την μεταφορά των βιβλίων στην μικρή οθόνη, κατάφερε να μην εστιάσει σε αυτά τα κλισέ και να μην τα υπερτονίσει με άκομψο τρόπο. Δεν βασίστηκε, δηλαδή, σε αυτά για να φτιάξει μια ωραία απόδοση της ιστορίας των βιβλίων και κατά κάποιο τρόπο τα προσπερνά με την επιλογή ενός από τα καλύτερα καστ που έχουμε δει τον τελευταίο καιρό σε σειρά, με άγνωστους ως επί το πλείστον ηθοποιούς, πλην του Ben Barnes, με πολύ ωραία στυλιζαρισμένες σκηνές μάχης και με καλή ανάπτυξη των χαρακτήρων που, ενώ βασίζεται στις μεταξύ τους σχέσεις, δεν φαίνεται επιτηδευμένη. Ακόμα και όταν ο διάλογος -λογικά προερχόμενος από τα βιβλία- είναι τελείως cheesy, οι ηθοποιοί κατάφεραν να κάνουν τους χαρακτήρες να ακουστούν σοβαροί και όχι σαχλοί, όπως όταν ο Ben Barnes, ως Darkling, λέει στην Alina “Make me your villain.”, μια φράση που πιθανότατα θα είχε ακουστεί αστεία αν την έλεγε άλλος ηθοποιός.
Η ιστορία δεν βασίζεται σε τρομερές εκπλήξεις και αποκαλύψεις, εφόσον, αυτές, είτε τις έχουμε ήδη προβλέψει, λόγω οικειότητας με το genre, είτε μας τις έχει προοιοκονομήσει η ίδια η πλοκή. Αντ΄ αυτού, η σειρά βασίζεται με έξυπνο τρόπο σε flashbacks δίνοντας μας σιγά σιγά μικρά κομμάτια της ιστορίας για να συνθέσουμε την μεγαλύτερη εικόνα.
Βέβαια, κάπου παραγίνεται το “κακό” με την Alina (Jessie Mei Li) και τον Mal (Archie Renaux) να καταλαμβάνουν οπωσδήποτε σε κάθε επεισόδιο αρκετή ώρα, ενώ βρίσκονται χωριστά, κάτι που μάλλον γίνεται ακριβώς εξαιτίας αυτού του λόγο ώστε να παραμείνει “επίκαιρη” η σχέση τους μέχρι να βρεθούν ξανά από κοντά.
Μια ένσταση είναι ότι στα πρώτα επεισόδια οι διάλογοι είναι γρήγοροι και γεμάτοι πληροφορίες που εμείς που δεν έχουμε διαβάσει τα βιβλία και προσπαθούμε να επεξεργαστούμε για να καταλάβουμε πως λειτουργεί ο φανταστικός αυτός κόσμος, δυσκολευόμαστε: ποιες είναι οι χώρες, ποιες είναι οι πόλεις, που βρίσκεται το Παραπέτασμα(η Πτυχή;), ποιοι είναι οι κανόνες της μαγείας στην σειρά (η οποία δεν αποκαλείται μαγεία αλλά “small science” και μάλλον ξεχωρίζει από την μαγεία που ο Darkling χρησιμοποίησε για να δημιουργήσει το Παραπέτασμα) και ποιες είναι οι ισορροπίες δυνάμεων στο βασίλειο της Ravka. Ίσως ο ρυθμός τους να ήταν καλύτερο να ήταν λίγο πιο αργός για να μπούμε καλά μέσα στην ιστορία και το υλικό, αν και φυσικά μπορούμε να το ψάξουμε περαιτέρω μετά το πέρας των επεισοδίων. Ενδιαφέρον, επίσης, είναι και το διαφορετικό σκηνικό στο οποίο εκτυλίσσεται η σειρά, σε ένα βασίλειο που θυμίζει την αυτοκρατορική Ρωσία την περίοδο των Ρωμανόφ (εφόσον με αυτή την δυναστεία έχει ταυτιστεί).
Η πρωταγωνίστρια ξεκινάει ως χαρτογράφος, κάτι που δίνει την ευκαιρία στους συντελεστές της σειράς να μας δείχνουν συχνά χάρτες ώστε να αντιληφθούμε καλύτερα που βρίσκεται τι και ποια παιχνίδια εξουσίας προκύπτουν για τα κράτη λόγω του Παραπετάσματος. Ο κύριος ανταγωνιστής και κακός της σειράς που έχει διάφορες ταυτότητες, General Kirigan, Black Heretic, Darkling είναι ένας ενδιαφέρον και μυστήριος χαρακτήρας, ενώ, ευτυχώς μας δείχνουν την ιστορία του και πως έγινε κακός (επειδή συχνά βλέπουμε κακούς που απλά είναι κακοί γιατί έτσι) εξανθρωπίζοντας τον στην πορεία. Φυσικά, η επιλογή του Ben Barnes ήταν ο, τι καλύτερο για αυτό τον ρόλο ακόμα και εάν έχει τυποποιηθεί ως ο “κακός γοητευτικός”, ήδη από την εποχή που υποδύθηκε τον Dorian Grey στην μεγάλη οθόνη.
Το σενάριο ξέρει πως να κρατηθεί από το να ενδώσει πλήρως στα κλισέ και με τα 8 επεισόδια αντί για 9 ή 10 μάλλον αποφύγαμε να έχουμε πολλές filler σκηνές.
Βλέπουμε, επίσης, τι επιπτώσεις έχει ο χωρισμός ενός κράτους (και ενός έθνους) στη μέση και πραγματικά είναι μάλλον απίστευτο που επί 400 χρόνια η Δυτική και κατά φαινόμενα πιο εύρωστη -ίσως λόγω λιμανιών- περιοχή του βασιλείου της Ravka δεν έχει ακόμα αυτονομηθεί ώστε να γίνει μια ξεχωριστή πολιτική οντότητα. Η Δυτική Ravka είναι καταφανώς το πιο ανεπτυγμένο και εκβιομηχανισμένο κομμάτι του βασιλείου, όπως βλέπουμε και από το Ketterdam (αν και ανήκει στο Kerch και όχι στην Ravka δείχνει, ωστόσο, την ανάπτυξη της Δύσης) που προβάλλει σαν άλλο Amstedram του 19αι. Οι παραλληλισμοί με τον χωρισμό του Βερολίνου σε Δυτικό και Ανατολικό είναι αναπόφευκτοι, εφόσον βλέπουμε ότι έχουν χωριστεί οικογένειες, ότι όποιος επιχειρεί να διασχίσει την Πτυχή το κάνει με μεγάλο κίνδυνο και αποδεχόμενος ότι πιθανότατα θα πεθάνει, ενώ, το δίπολο της πλούσιας Δύσης και της πιο φτωχής Ανατολής συνηγορεί εξίσου υπέρ του παραλληλισμού. Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί η πολιτική επικυριαρχία της Ανατολής στη Δύση, κάτι που έχει σημασία στις δυναμικές που αναπτύσσονται ανάμεσα στα βασίλεια-κράτη της σειράς.
Η “μαγεία” των Grisha
Όσον αφορά την μαγεία και τους Grisha αυτοί δεν παρουσιάζονται ως υπερόπλα, όπως αρχικά μπορεί να πιστεύει κάποιος, αλλά, αντίθέτα, σκοτώνονται εξίσου εύκολα στη μάχη. Σε κάποια σκηνή, ένας στρατηγός επισημαίνει ακριβώς αυτό το γεγονός ότι, δηλαδή, οι Grisha αρχικά με την δημιουργία του Second Army παρουσιάστηκαν ως φοβερά υπερόπλα και ότι έχουν κάποια πολεμική αντιστοίχιση τύπου ένας Grisha ισούται με 50 κοινούς θνητούς, κάτι που ο στρατηγός είδε να αλλάζει με τον καιρό. Αυτή είναι μια σημαντικοί παρατήρηση που έχει και άλλες προεκτάσεις όσον αφορά τον πολεμικό ανταγωνισμό μεταξύ κρατών και πως μέσω αυτού πιέζονται να αναπτυχθούν και να εφεύρουν καινούργια όπλα οι εχθροί και τα γειτονικά κράτη, ούτως ώστε να αντισταθμίσουν το πλεονέκτημα που δίνει η μαγεία στους Grisha. Η ύπαρξη τέτοιων υπερόπλων κάνει τον κάτοχο τους να μην δίνει βάση στην περαιτέρω τεχνολογική εξέλιξη και να επαναπάευται. Κάτι αντίστοιχο είδαμε και στο Attack on Titan και στο Game of Thrones, όπου Τιτάνες και δράκοι αντίστοιχα αποτελούσαν παράγοντα καθυστέρησης της τεχνολογικής και στρατιωτικής εξέλιξης. Φυσικά, στο Shadow and Bones, ο Darkling και η Alina ως πιο μοναδικοί των μοναδικών είναι όντως υπερόπλα.
Η ζωή της Alina αλλάζει συθέμελα όταν αποκαλύπτεται πως είναι Grisha. Ταγμένη καθώς είναι στην υπεράσπιση του βασιλείου της Ravka στέλνεται για εκπαίδευση στο Μικρό Παλάτι που βρίσκεται στην πρωτεύουσά της Ανατολικής Ravka, την Os Alta, όπου ξεκινά το ταξίδι της αποδοχής του εαυτού της. Εκεί μένουν όλοι οι Grisha του βασιλείου, οι οποίοι και κατηγοριοποιούνται σε Etherialki, Corporalki και Materialki και σε υποκατηγορίες μεταξύ των οποίων πιο συχνά βλέπουμε στην σειρά τους Heartrenders, Healers, Inferni, Squallers και Durasts ανάλογα με το τι ελέγχουν: τον παλμό και τις εσωτερικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού ή τα στοιχεία της φύσης όπως η φωτιά και ο αέρας. Δεν έχουμε ακόμα καταλάβει πλήρως πως λειτουργεί η μαγεία και η “μικρή επιστήμη”, τι διαφορά έχει ο Darkling από τους υπόλοιπους Grisha και για ποιον λόγο είναι αθάνατος .Ούτε πως δημιούργησε την Πτυχή ψάλλοντας απλώς ένα ξόρκι που διάβασε σε ένα λεπτό-πέρα από το ότι το βρήκε αμέσως-και έκανε αυτόματα download τα πάντα (όπως ο Bran Stark με τον Bloodraven). Κάτι ακόμα που δεν ξεκαθάρισε είναι αν οι δυνάμεις των Grisha εμφανίζονται λόγω γενετικών παραγόντων, αν είναι ενδημικές στην Ravka, και αν περνάει από τους γονείς στα παιδιά, καθώς ο Darkling και η μητέρα του έχουν ακριβώς την ίδια δυνατότητα και είναι και οι δύο αθάνατοι, ενώ η Alina αναφέρει πως η μητέρα της ήταν ξένη υπονοώντας ότι εξ αντιδιαστολής ο πατέρα της ήταν από την Ravka κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να έχει συγγενική σχέση με τους υπόλοιπους Grisha.
Κομβικό στοιχείο της πλοκής είναι η σχέση που αναπτύσσει η Alina με τον General Kirigan(Darkling) και οι μεταξύ τους δυναμικές, εφόσον είναι οι δυο μοναδικοί και πιο ισχυροί Grisha στον κόσμο, προβάλλοντας ως αντίθετοι πόλοι, σαν γιν και γιανγκ, σκοτάδι και φως.Τα μυστικά του στρατηγού Kirigan αποκαλύπτονται σιγά σιγά και η Alina αντιλαμβάνεται πως έχει κρυφούς και επικίνδυνους απώτερους σκοπούς για αυτήν και την δυναμή της.
Τα “Κοράκια”
Μια παράλληλη πλοκή της σειράς αφορά τα “Κοράκια”, ένα τρίο κομπιναδόρων-τυχοδιωκτών-κλεφτών-μια συμμορία κοινώς- από το Ketterdam με αρχηγό τον Kaz Brekker και τους Jesper και Inej σε σχέση υπαλληλίας. Οι πρωτοεμφανιζόμενοι δε ηθοποιοί Freddy Carter, Kit Young και Amita Suman κλέβουν την παράσταση και έχουν φοβερή χημεία. Αρκετοί φανς των βιβλίων βέβαια είχαν κάποια ένσταση με τους διαλόγους του Kaz, κάτι που εμείς ως απλοί και μόνο θεατές δεν το αντιληφθήκαμε. Αυτό το τρίο θέτει εξαρχής στόχο να απαγάγει την Alina και να την παραδώσει στον καλύτερο πλειοδότη για να αποκτήσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό ως αμοιβή. Καθόλου ευγενικά κίνητρα ναι σε αντίθεση με το αγνό και ηθικό πρότυπο των Alina και Mal.
Καθώς η Alina βρίσκεται αντιμέτωπη με όλα αυτά ωριμάζει και σκληραίνει περισσότερο, αποδέχεται το ποια είναι βρίσκοντας συναισθηματικό καταφύγιο συνέχεια στον Mal. Η σχέση τους είναι η αλήθεια δεν συγκινεί τόσο όσο αυτή της Alina με τον Darkling (που ναι πρέπει να είναι ο τοξικός χαρακτήρας αυτού του τρίου).
Η πρώτη σεζόν είναι πολλά υποσχόμενη λοιπόν για το μέλλον της σειράς.
Easter Eggs
Ι. Η συγγραφέας των βιβλίων Leigh Bardugo έχει ένα μικρό cameo στο 3ο επεισόδιο στην κάτωθι σκηνή καθώς είναι η πρώτη που ως Grisha Fabrikator αγκαλιάζει την Alina μετά την επίδειξη των δυνατοτήτων της μπροστά στον τσάρο .
II. Στο 6ο επεισόδιο όταν ο General Kirigan κυνηγάει την συμμορία, ο Jesper διώχνει τον David από την άμαξα και αυτός του πετάει ένα βιβλίο το οποίο ο Jesper δείχνει στην κάμερα και είναι φυσικά το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η σειρά αλλά με τον τίτλο “Shadow and Bones” γραμμένο στην φανταστική γλώσσα Ravkan.
