Ο κόσμος της φανταστικής λογοτεχνίας είναι ίσως η πιο πρόσφορη πηγή έμπνευσης κινηματογραφικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, με πάμπολλα παραδείγματα επιτυχημένων ή μη μεταφορών. Επί του παρόντος επιλέξαμε ένα κατά κάποιο τρόπο νοσταλγικό αφιέρωμα σε βιβλία ή σειρές βιβλίων της εφηβικής και μετεφηβικής μας ηλικίας, τα οποία, μολονότι κατάφεραν να κερδίσουν το αναγνωστικό κοινό, απέτυχαν να στεριώσουν στη μεγάλη οθόνη. Πρόκειται, επομένως, για ένα αφιέρωμα σε κινηματογραφικές μεταφορές που “πήγαν άκλαφτες”, παράλληλα με μια αναδρομή στη φανταστική λογοτεχνία της εφηβείας μας.
Μελανόκαρδος (Inkheart 2008)
Ξεκινάμε το αφιέρωμα με την ίσως πιο άγνωστη μεταφορά από αυτές που θα ακολουθήσουν. Ο λόγος για τον “Μελανόκαρδο”, μια ταινία που κυκλοφόρησε το 2008 με πρωταγωνιστή τον Brendan Fraser, γνωστό από τις ταινίες “Η Μούμια”, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο της γερμανίδας συγγραφέως Cornelia Funke. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της τριλογίας του Μελανόκαρδου, που κυκλοφόρησε το 2003, ενώ ακολούθησαν το “Μαγικό Μελάνι” (Inkspell 2005) και το Inkdeath (2007). Τα δύο πρώτα βιβλία κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις “Λιβάνης”.
Πρόκειται για μια ιστορία μαγείας, για ένα παραμύθι μέσα στο παραμύθι, δεδομένου ότι οι πρωταγωνιστές και βασικοί χαρακτήρες της Cornelia Funke, ο Μο (Brendan Fraser) και η κόρη του Meggie (Eliza Bennett), έχουν μία πολύ ξεχωριστή ικανότητα: Να φέρνουν στο δικό τους κόσμο τους χαρακτήρες των παραμυθιών, όταν αναγιγνώσκουν τα τελευταία μεγαλόφωνα. Μόνο που η μαγεία πάντα έχει ένα τίμημα (“magic always comes with a price“). Για κάθε χαρακτήρα που φέρνουν στον κόσμο τους, κάποιος από το δικό τους κόσμο μεταφέρεται στον κόσμο των παραμυθιών. Έτσι χάθηκε και η μητέρα της Maggie, Resa, η οποία βρίσκεται παγιδευμένη στο Μελανόκοσμο, όπως τον αποκαλεί στα βιβλία η Maggie. Αντίστοιχα, “απελευθερώθηκε” στον κόσμο τους ο Capricon (Andy Serkis), ο κακός του παραμυθιού “Μελανόκαρδος”, που έγραψε ο Fenoglio (Jim Broadbent), τον οποίο οι πρωταγωνιστές καλούνται να σταματήσουν από το να φέρει στον κόσμο τους τη Σκιά.
Μολονότι πρόκειται για μία πολύ καλογραμμένη ιστορία, η οποία εξελίσσεται στα βιβλία σε ένα ταξίδι μεταξύ του πραγματικού κόσμου και των κόσμων των παραμυθιών, η μεταφορά της δεν κατάφερε να κερδίσει το κινηματογραφικό κοινό, παρά το πολύ αξιόλο κάστινγκ Brendan Fraser, Helen Mirren, Paul Bettany, Jim Broadbent, Rafi Gavron, Andy Serkis, Eliza Bennett, με αποτέλεσμα να μην δούμε στη μεγάλη οθόνη τη συνέχεια της τριλογίας. Τα βιβλία, ωστόσο, έχουν κερδίσει το αναγνωστικό κοινό, τουλάχιστον στο εξωτερικό, κατάφερνοντας να διακριθούν με πλήθος βραβείων στο πεδίο της εφηβικής φανταστικής λογοτεχνίας. Μάλιστα, η Cornelia Funke ανακοίνωσε πως τον Οκτώβριου του 2021 θα κυκλοφορήσει το sequel της τριλογίας με τίτλο “The Color of Revenge”, με το οποίο και θα ολοκληρώσει την ιστορία.
Η Cornelia Funke συνεργάστηκε με τον Guillermo del Toro για να μεταφέρουν την ταινία του τελευταίου “Ο λαβύριθνος του Πάνα” σε ένα μυθιστόρημα φαντασίας, το οποίο κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις “Ψυχογιός”.
Θανάσιμα εργαλεία: Η πόλη των οστών (The Mortal instruments: City of Bones 2013)
Η εν λόγω ταινία συνιστά την κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου της Cassandra Clare, το οποίο είναι το πρώτο βιβλίο από μια σειρά έξι βιβλίων με τίτλο “Θανάσιμα Εργαλεία” (Mortal instruments). Η συγκεκριμένη σειρά βιβλίων καίτοι απευθύνεται σε νέους, πλην ενήλικες, αναγνώστες, κατάφερε να κερδίσει το εφηβικό κοινό πρωτίστως. Πρόκειται για μια περιπέτεια στο αστικό τοπίο της Νέας Υόρκης, πίσω από το πέπλο του οποίου κρύβεται ένας αθέατος κόσμος με πλήθος φανταστικών πλασμάτων. Στο επίκεντρο της αόρατης αυτής μάχης θα βρεθεί η Clary Fray (Lily Collins), η οποία θα ενταχθεί σε μία “οργάνωση” με το όνομα Shadowhunters, επιφορτισμένη με το καθήκον να προστατεύσει τους mundanes (mundies, κάτι σαν του muggles του Harry Potter) από το αόρατο υπερφυσικό κακό αυτού του κόσμου. Παράλληλα, πρόκειται για μία αναζήτηση της χαμένης μητέρας της από τη μία και την προετοιμασία της, από την άλλη, να προστατευθεί από ένα μυστήριο κίνδυνο που φέρει το όνομα Valentine.
Καίτοι η σειρά των βιβλίων έχει καταφέρει να αποκτήσει ένα φανατικό κοινό, η ταινία δεν κατάφερε να πείσει, με τους αναγνώστες να παραπονούνται πως απέτυχε να σκιαγραφήσει έστω και στο ελάχιστο τους χαρακτήρες των βιβλίων. Η σίγουρη συνταγή (υπερφυσικό-εφηβικό δράμα-ρομάντζο-μυστήριο-lgptq friendly) που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα νέο επικερδές saga τύπου Twilight, δε πέτυχε στην εν λόγω ταινία, αν κρίνουμε από την αποδοχή του κοινού και δεν προχώρησε ποτέ η μεταφορά των επόμενων βιβλίων στη μεγάλη οθόνη. Παραταύτα, η εταιρεία παραγωγής Constantin Film δεν παράτησε το εγχείρημα και επιχείρησε τη μεταφορά των βιβλίων στη μικρή οθόνη με τη σειρά “Shadowhunters” το 2016, η οποία μέτρησε 3 σεζόν ζωής, πριν ακυρωθεί με δύο σπέσιαλ επεισόδια το 2019. Η σειρά ήταν επίσης πολύ κατώτερη των προσδοκιών και σε καμία περίπτωση δεν μπόρεσε να πείσει του fans του supernatural genre.
Τα έξι βιβλία της σειράς κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις “ΠΛΑΤΥΠΟΥΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ”: Πόλη των Οστών (Βιβλίο Πρώτο), Πόλη της Στάχτης (Δεύτερο Βιβλίο), Γυάλινη Πόλη (Τρίτο Βιβλίο), Πόλη των Έκπτωτων Αγγέλων (Τέταρτο Βιβλίο), Πόλη των Χαμένων Ψυχών (Πέμπτο Βιβλίο), Πόλη της Ουράνιας Φωτιάς (Έκτο βιβλίο).
Έραγκον (Eragon 2006)
Πώς μπόρεσε μια ταινία που συμπεριελάμβανε δράκους, ξωτικά, επαναστάτες και στο ίδιο κάστινγκ ταυτόχρονα τους Jeremy Irons και John Malkovich να αποτύχει; Ήμασταν ακόμα στο αθώο 2006, όπου μια ταινία φαντασίας δεν χρειαζόταν απαραίτητα σεξ και ίντριγκα για να σταθεί στο παγκόσμιο κινηματογραφικό στερέωμα (Lord of The Rings). Ο λόγος για την κινηματογραφική μεταφορά του πρώτου βιβλίου της τετραλογίας της “Κληρονομιάς” (The Inheritance Cycle) του Christopher Paolini, Έραγκον.
Η τελευταία ελπίδα ξωτικών και ανθρώπων απέναντι στην αυτοκρατορία του δρακοβασιλιά Galbatorix (John Malkovich) βρίσκεται στα χέρια μιας γυναίκας ξωτικού, της Arya (Sienna Guillory). Πρόκειται για ένα κλαπέν αυγό δράκου, το οποίο, λίγο πριν τη σύλληψη της, καταφέρνει και το τηλεμεταφέρει χιλιόμετρα μακριά. Ο Έραγκον (Ed Speelers), ένα αγροτόπαιδο βρίσκει το αυγό, το οποίο γρήγορα εκκολάπτεται σε ένα νεαρό θηλυκό δράκο, τη Saphira. Αμφότεροι βρίσκονται στο στόχαστρο του Galbatorix και των υπηρετών του με επικεφαλής τον Durza (Robert Carlyle), οι οποίοι τους καταδιώκουν. Ο μυστηριώδης τύπος του χωριού, Brom (Jeremy Irons) τους φυγαδεύει και ξεκινούν οι 3 τους ένα ταξίδι για να βρουν τους Varden, τη μόνη οργανωμένη αντίσταση ενάντια στον αυτοκράτορα.
Ο Christopher Paolini ξεκίνησε να γράφει το πρώτο βιβλίο της σειράς σε ηλικία μόλις 15 χρονών και το δημοσίευσε στα 19 του. Μολονότι η ιστορία του Έραγκον έχει ολοκληρωθεί, ο Paolini έχει δηλώσει πως θα επιστρέψει κάποια στιγμή στον κόσμο της Alagaësia.
Και το ταξίδι στο μαγικό κόσμο της Alagaësia κρατά μονάχα μία ταινία, η οποία, παρότι αξιοπρεπής από άποψη γραφικών, δεν καταφέρνει να πείσει, ενώ, ακόμα και η επιλογή του πρωταγωνιστή αποτιμάτει επιεικώς ατυχής. Ωστόσο, δεν παύει να είναι μια εξαιρετική ιστορία για μικρούς και μεγάλους, βασισμένη σε τέσσερα υπέροχα βιβλία γεμάτα μαγεία και επικές μάχες που χάνεται εν τέλει από τη μεγάλη οθόνη. Ο Christopher Paolini καταφέρνει με μία αγνή αφήγηση, σχεδόν παιδική στην αρχή, που ενηλικιώνεται, όμως, μαζί με αυτόν στη συνέχεια, να δημιουργήσει έναν υπέροχο κόσμο. Και τα τέσσερα βιβλία, Έραγκον, Πρωτότοκος, Μπρισίνγκρ και Κληρονομιά, κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις “Πατάκη” και συνιστούν ακόμα και σήμερα μία πολύ καλή πρόταση για τους λάτρεις της φανταστικής λογοτεχνίας.
Το αστέρι του Βορρά (The Golden Compass 2007)
Με ένα εξαιρετικό κάστινγκ που περιελάμβανε τους Nicole Kidman, Daniel Craig, Eva Green, Sam Eliott και τον Ian McKellen στη φωνή του Iorek Byrnison, η “Τριλογία του Κόσμου” του Philip Pullman ξεκίνησε το, όπως αποδείχτηκε, σύντομο ταξίδι της στη μεγάλη οθόνη με την τη κινηματογραφική μεταφορά του πρώτου βιβλίου της σειράς “Το αστέρι του Βορρά (Northern Lights). Καίτοι επρόκειτο για μια καλογυρισμένη ταινία, η αποδοχή του κινηματογραφικού κοινού δεν ήταν τέτοια ώστε να επιτρέψει τη μεταφορά και των επόμενων βιβλίων στις αίθουσες, με κύριο παράπονο των φανς ότι έκοψε το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου.
Η ιστορία τοποθετείται “χωρικά” και χρονικά σε έναν παράλληλο κόσμο, αυτόν της Lyra Belacqua, ο οποίος εκ πρώτης όψεως μοιάζει αρκετά με το δικό μας. Ευθύς εξαρχής όμως γίνεται αντιληπτή μια πολύ ουσιώδη διαφορά μεταξύ των κόσμων μας. Στον κόσμο της Λύρα απαντάται κάτα κάποιο τρόπο ένα “μαγικό” στοιχείο, απόλυτα φυσιολογικό γι’ αυτήν και τους “συν-κοσμίτες” της, σε σημείο που η απουσία του εκλαμβάνεται ως κάτι παρά φύσιν για την ανθρώπινη ύπαρξη. Κάθε άνθρωπος, λοιπόν, στον κόσμο αυτό είναι συνδεδεμένος από τη στιγμή της γέννησής του μ’ ένα δαιμόνιο, μια αντανάκλαση της ψυχής του που εκλαμβάνει τη μορφή ζώου. Ενώ, κατά τη στιγμή του θανάτου του αναδύεται ένα φάντασμα, το οποίο, υπό φυσιολογικές συνθήκες, παίρνει το δρόμο του για τον κόσμο των νεκρών. Κάτι που εκ πρώτης όψεως φαντάζει παιδικό, ίσως και χαζό για ορισμένους, στην ουσία, όμως, αντανακλά την τριπλή διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης σε σώμα-ψυχή-πνεύμα κατά την Καθολική πίστη και την αφετηρία μιας μεγάλης ποικιλίας συμβολισμών που διαπνέει από την αρχή μέχρι το τέλος το έργο του Pullman. Γενικά, σε όλο το έργο του Pullman απατάνται μια έντονη και συνάμα εξαιρετικά δημιουργική κριτική σε ζητήματα θρησκείας. Η θρησκεία, και ειδικότερα η Εκκλησία, εκτός από πεδίο κριτικής για τον Pullman, στοιχείο που σας αναφέραμε για να αναδείξουμε εξ αρχής πως αναμέναμε κάτι παρά πάνω από μία ταινία φαντασίας, συνιστά και βασικό παράγοντα στην πλοκή της ιστορίας, καθώς οι πεποιθήσεις της για τη σωτηρία της ανθρώπινης φύσης και η προσπάθεια της να τις κάνει πράξη είναι αυτές που θα οδηγήσουν στο μεγάλο πόλεμο για τον οποίο γίνεται αναφορά. Κι όταν λέμε πόλεμο, εννοούμε πόλεμο!
Ευτυχώς, όμως, αυτός ο υπέροχος κόσμος του Philip Pullman επέστρεψε στις οθόνες μας μέσα από το HBO και το BBC, τα οποία ανέλαβαν την τηλεοπτική μεταφορά της τριλογίας με τη σειρά “His Dark Materials“, η οποία μετρά ήδη μία σεζόν, ενώ, ήδη έχει ξεκινήσει η δεύτερη σεζόν το Νοέμβριο του 2020. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για την πρώτη σεζόν χωρίς spoilers εδώ: His Dark Materials | “Η τριλογία του Κόσμου” του Philip Pullman έρχεται στο HBO.
Τα τρία βιβλία της “Τριλογίας του Κόσμου”, “Το Αστέρι του Βορρά”, “Ο Άρχοντας των Δύο Κόσμων” και “Το Κεχριμπαρένιο Τηλεσκόπιο” κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις “Ψυχογιός”. Η ιστορία δε συνεχίζεται με μία ακόμα τριλογία από τον Philip Pullman με τίτλο “Το Βιβλίο Της Σκόνης”, με τα δύο πρώτα βιβλία να βρίσκονται ήδη σε κυκλοφορία στα ελληνικά: “La belle Sauvage” και “Μυστική Κοινοπολιτεία”.
+1 Artemis Fowl (2020)
Μετά από πολλές περιπέτειες, σε ο, τι αφορά την κινηματογραφική της μεταφορά, η σειρά βιβλίων επιστομονικής φαντασίας “Artemis Fowl” του Ιρλανδού Eoin Colfer βρήκε το δρόμο της για τη μεγάλη οθόνη, όταν ανέλαβε τα δικαιώματα η Disney. Ελέω κορωνοϊού, όμως, η ταινία δεν έφτασε ποτέ στις αίθουσες, αλλά διατέθηκε αποκλειστικά στη διαδικτυακή πλατφόρμα Disney+ τον Ιούνιο του 2020. Οι συνθήκες της πανδημίας στις οποίες ξεκίνησε αυτό το ταξίδι είναι ο βασικός λόγος που τοποθετείται επί του παρόντος η συγκεκριμένη ταινία, αν και οι πολύ αρνητικές κριτικές που έλαβε, μάλλον, έχουν προκαταβάλλει τη μετέπειτα μοίρα αυτού του ταξιδιού: Καμία. Κρίμα για τις αξιοσημείωτες συμμετοχές των Colin Farrell και Judi Dench στο εγχείρημα.
Ένας ιδιοφυής 12χρονος νέος, προκειμένου να σώσει τον πατέρα του από έναν μυστηριώδη απαγωγέα, αναγκάζεται να φέρει στο φως έναν κόσμο πολύ καλά κρυμμένο από τα μάτια των ανθρώπων. Πρόκειται για το μυθικό κόσμο της ιρλανδικής παράδοσης, δηλαδή, για νεράιδες, νάνους, δαιμόνια και τρολς που κρύβονται για αιώνες στα έγκατα της γης, έχοντας αναπτύξει έναν ιδιαίτερα προηγμένο πολιτισμό. H αλήθεια είναι πως η Disney επιλέγει να παρεκκλίνει αρκετά από τα βιβλία, αλλάζοντας στην ουσία τον ίδιο το χαρακτήρα του πρωταγωνιστή. Επικεντρώνεται σε μια οικογενειακή ιστορία, όπου η διαφορετικότητα μπορεί να αποτελέσει την απαρχή μιας ξεχωριστής φιλίας.
Η ιστορία των βιβλίων ακολουθεί μία τελείως διαφορετική ανάπτυξη και αναδεικνύει το χαρακτήρα που δημιούργησε ο Eoin Colfer. Ο Artemis Fowl δεν είναι απλά ένας ιδιοφυής νέος, αλλά ένας ιδιοφυής εγκληματικός νους, που ξεσκεπάζει τον κόσμο των ξωτικών για το χρυσάφι του. Η δε σχέση του με τις νεράιδες, όπως αυτή αναπτύσσεται στα βιβλία, δεν βασίζεται πάντοτε στην αντιμετώπιση ενός κοινού κινδύνου, αλλά στην ικανοποίηση εκατέρωθεν συμφερόντων. Σκοπός του Eoin Colfer δεν ήταν η δημιουργία και η παρουσία ενός ήρωα, όπως επιθυμεί να μας δείξει η Disney, αλλά ενός αντίηρωα. Η σειρά απαρτίζεται από 8 βιβλία, με τα έξι πρώτα να κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις “Ψυχογιός”, ενώ τα τρία πρώτα βιβλία κυκλοφορούν και εικονογραφημένα, επίσης στα ελληνικά.
Χίλια Πρόσωπα Περιπέτεια στην Αρκτική Ο Κώδικας της Αιωνιότητας Η Παγίδα Η Χαμένη Αποικία Το Παράδοξο του Χρόνου
Το έβδομο βιβλίο φέρει τον τίτλο “Artemis Fowl and the Atlantis Complex” και το όγδοο και τελευταίο βιβλίο τον τίτλο “Artemis Fowl and the Last Guardian”.