Βρετανοί και Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν στην Ιαπωνία, το 2016, ένα βακτήριο το οποίο «τρώει» το πλαστικό. Το ανακαλυφθέν βακτήριο, Ideonella sakaiensis 201-F6, χάρις ενός ενζύμου που διαθέτει, μπορεί να διασπά το πλαστικό και συγκεκριμένα το PET (polyethylene terepththalate) και να το χρησιμοποιεί ως την κύρια ενεργειακή πηγή του. Η διάσπαση που παρατηρείται είναι σημαντικότατη, καθώς η διάρκεια της εκτείνεται σε διάστημα μερικών μόνο ημερών, αντίθετα από την αργή φυσική διάσπαση του.
Το PET αποτελεί ένα τα πιο διαδεδομένα σε χρήση συνθετικά πολυμερή, ιδίως για την παραγωγή πλαστικών μπουκαλιών, χαλιών και αριθμού ρούχων. Αυτό συσσωρεύεται στο περιβάλλον λόγω της ιδιαίτερα αργής φυσικής διάσπασης του, η οποία μπορεί να διαρκέσει αιώνες, καθιστώντας το υλικό επικίνδυνο για την πανίδα και χλωρίδα της γης και ιδιαιτέρως για τα υδάτινα οικοσυστήματα.
Κατά την επιστημονική μελέτη αποδείχθηκε ότι το βακτήριο μεγάλωνε πάνω στο PET λόγω της ικανότητας του αυτής να τρέφεται από αυτό, κάτι το οποίο οφείλεται στο επονομαζόμενο ένζυμο PETase (PETάση). Μέσω βιοτεχνολογικών μέσων και με την προσθήκη μερικών αμινοξέων οι ερευνητές κατάφεραν να τροποποιήσουν το ένζυμο, έτσι ώστε να είναι αποτελεσματικότερο ενάντια στο PET. Παρατηρείται πλέον, μεγαλύτερος βαθμός διάσπασης του, όπως επίσης και διάσπασης ενός άλλου διαδεδομένου πολυεστέρα, του PEF (polyethelene-2,5-furandicarboxylate), το οποίο αποτελεί ένα φιλικότερο προς το περιβάλλον υλικό, ένα υποκατάστατο του PET.
Η επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή John E. McGeehan του Ινστιτούτου Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Portsmouth, δημοσίευσε τα πορίσματα της έρευνας τους στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS) και εργάζονται ήδη για την βελτίωση του τροποποιημένου ενζύμου. Η αξιοποίηση του σε ευρεία κλίμακα, όπως επίσης και η επίτευξη ενός ταχύτερου ρυθμού διάσπασης του πλαστικού αποτελούν μελλοντικούς στόχους της ομάδας των ερευνητών, με περισσότερες αναλύσεις και μελέτες να είναι αναγκαίες.
Η σημασία της ανακάλυψης αυτού του ενζύμου όμως, δεν έγκειται μόνο στη διάσπαση του πλαστικού, αλλά και στον σημαντικό ρόλο του στον κύκλο της ανακύκλωσης. Οι πολυεστέρες, κατασκευασμένοι από πετρέλαιο και χρησιμοποιούμενοι για πλαστικά μπουκάλια και ρουχισμό, χάνουν σε ποιότητα κάθε φορά που ανακυκλώνονται. Το ένζυμο PETase (PETάση) όμως, αντιστρέφει την κατασκευαστική διαδικασία, φέρνοντας τους πολυεστέρες στην αρχική δομική μορφή τους, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά.
«Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να παραχθεί περισσότερο πλαστικό και να αποφευχθεί η χρήση περισσότερου πετρελαίου…Τότε βασικά θα κλείναμε τον κύκλο. Θα είχαμε ακριβώς την σωστή ανακύκλωση», αναφέρει ο καθηγητής.
Ο ίδιος είναι αισιόδοξος ότι με την υιοθέτηση αυτών των νέων τεχνολογικών μεθόδων θα καταφέρουμε εν τέλει να μειώσουμε την συσσώρευση του πλαστικού στο περιβάλλον.
Πηγές: BBC.com, in.gr, PNAS paper
